De overprikkelde Berner
Je hoort tegenwoordig met enige regelmaat dat er een (bijt)incident is geweest met een Berner. Moeten wij ons zorgen gaan maken over ons geliefde ras? Gaat er iets niet goed met de fok? Of zit het toch anders? Reden genoeg om eens even in dit probleem te duiken!!
De eerste socialisatie periode van een pup is van 3 tot 8 weken. In deze periode ontwikkelen zij de sociale vaardigheden die wij terug zien bij een volwassen hond. Denk hierbij aan dingen zoals motoriek, zintuigen en leervermogen. Het mag duidelijk zijn dat een pupje dat opgroeit in “huiselijke omstandigheden” meer leert en kan ontdekken dan een (broodfok)pupje dat in een schuur zit met de rest van het nest en moederhond. Een pupje dat in huiselijke omstandigheden opgroeit went ook al aan geluiden als tv, telefoon en stemmen. Het pupje leert dat dit bij zijn omgeving hoort en dat dit niks spannends is. Dus als het pupje na 8 weken naar zijn “forever home” gaat, zijn dit bekende vertrouwde geluiden waarvan hij niet in de stress zal schieten.
Vervolgens moet de pup in zijn “forever home” deze kennis uit gaan breiden, hij moet gaan leren wat vanaf nu bij zijn leven hoort. Dus wil je graag dat de pup er aan went dat hij mee gaat op visite of mee gaat naar een restaurant dan is dit de juiste periode om daar mee te beginnen. Maar, let op! Al deze indrukken zijn heel vermoeiend voor de pup!! Dus zorg er voor dat de nieuwe indruk niet te lang duurt en dat er daarna tijd is om uit te rusten/te slapen.
Tijdens dat slapen verwerkt de pup de nieuwe indrukken, kan hij weer ontspannen en zo raakt “zijn emmertje weer leeg”. Een pup heeft van nature de neiging om door te blijven gaan, zeker een drukke pup. In dat geval zul je je pup moeten “dwingen” tot rust. Dit kan zijn door hem een poosje in de bench te doen of in elk geval te zorgen dat hij een poos gaat slapen. Wanneer dit namelijk niet gebeurt, bijvoorbeeld omdat kinderen maar
met hem blijven spelen of achter hem aan blijven jagen, raakt de pup over-vermoeid en uiteindelijk ook overprikkeld.
De pup leeft bij zijn moeder en broertjes en zusjes in een roedel. Ze slapen bovenop elkaar en voelen elkaars aanwezigheid 24/7.
Bij ons in huis worden er opeens allerlei andere dingen van de pup verwacht die hij niet gewend is. Hij moet alleen in de kamer of de hal slapen, zonder de geruststellende aanwezigheid van het nest. Het pupje is bang en durft niet te gaan slapen, huilt om zijn moeder en de rest van het nest. Doodvermoeiend voor de kleine pup. Wanneer wij ’s morgens vrolijk ons pupje begroeten en de dag gaan beginnen met een wandeling, spelen en vooral ook trainen zit de kop van ons pupje overvol. Er kan geen nieuwe indruk meer bij. Ons pupje is overprikkeld!!
Het is dus belangrijk dat we er voor zorgen dat er een goede balans is tussen het opdoen van nieuwe indrukken en daarnaast het slapen om die nieuwe indrukken te verwerken. Het is tevens belangrijk dat de pup vastigheid vindt in de dagelijkse routines. Een hond houdt er van als hij kan vertrouwen op die vaste routines. Op vaste tijden uitlaten, vaste tijden van eten, zo ontstaan er automatisch ook vaste tijden van slapen. Vaste routines zorgen voor weinig stress. Op deze manier zal je pup opgroeien tot een evenwichtige zelfverzekerde hond.
Wanneer de pup volwassen is voelt hij zich nog steeds het lekkerste bij vaste routines, het wandelen van het bekende rondje is heerlijk. Tuurlijk kunnen we best wel van die routines afwijken, zolang wij ons maar realiseren dat dit nieuwe dingen zijn, die voor de hond spannend zijn of hem stress bezorgen. En dat hij daarnaast tijd nodig heeft om te slapen om de indrukken te verwerken. Wie ooit met zijn hond naar een leuk hondenevenement is geweest weet ongetwijfeld dat de hond de dagen daarna niet veel wil en alleen maar wil slapen.
Ook is het belangrijk dat wij ons realiseren dat wat voor ons misschien leuk is, een verhuizing of een vakantie dat dit voor de hond stress betekent. Wat te denken van de situatie dat je na de verhuizing weer gewoon aan het werk gaat en je hond maar weer gewoon alleen moet blijven. Dit is STRESS met hoofdletters! Komt mijn baasje wel weer terug, ben ik wel veilig hier?? Allemaal vragen die je hond wakker houden. En niet slapen betekent stressopbouw en de overprikkeldheid ligt op de loer.
De hond kan door stress ook lichamelijke klachten krijgen zoals diarree, huidproblemen/jeuk. Als ze door jeuk gaan krabben en/of bijten kan dit een hotspot tot gevolg hebben. Voor wie dit nog niet wist: ja, een hond bijt/krabt uit stress!
Wanneer een hond dag in dag uit geconfronteerd wordt met nieuwe indrukken en/of situaties die beangstigend voor hem zijn, zonder dat hij de rust vindt om dit te verwerken, zal hij overprikkeld raken. Wanneer die overprikkeling maar lang genoeg duurt, kan er een situatie ontstaan waarbij de hond het niet meer weet en hij uit pure wanhoop gromt naar zijn baas of misschien zelfs hapt. In dit soort gevallen wordt er al gauw gezegd dat de hond niet deugt en maar weg moet. Wanneer de hond geluk heeft komt hij vervolgens op een plek waar hij met rust gelaten wordt. Gewoon zijn eigen ding kan doen. Niet mee op sjouw hoeft, geen moeilijke spelletjes hoeft te doen. Misschien een beetje kan spelen met een vriendje, maar vooral tot rust kan komen. Al gauw blijkt dat “de agressieve gevaarlijke hond” niets meer was dan een totaal overprikkelde hond.
En wiens schuld is het dat de hond totaal overprikkeld is?? Niet de fokker, niet de hond zelf maar wij, De baasjes!! In deze tijd waarin ons leven jachtig is en we eigenlijk geen moment rust hebben. de mobiel is altijd onder handbereik en wij staan altijd op “aan” Deze onrust brengen wij over op onze honden. Wie herkent niet dat, juist op de dag dat jij het vreselijk druk hebt en geïrriteerd bent omdat dingen niet lopen zoals jij het wilt, je hond(en) strontvervelend zijn. Dit doen ze niet om jou extra te pesten, nee zij spiegelen jouw gedrag!!
Met het nemen van een pup/hond gaan wij de verplichting aan om te zorgen voor een goede balans tussen uitdaging en rust. De uitdaging zit in leuke dingen doen (maar niet elke dag) de hele dag en zorgen voor momenten van rust/slapen waarin de hond de ervaringen kan verwerken. Te weinig met je hond doen is ook niet goed want dan ligt bijvoorbeeld slopen vanuit verveling weer op de loer. Hoeveel de hond aan kan zal per hond verschillen. Belangrijk is dat jij de signalen van overprikkeld raken in een vroeg stadium leert herkennen (onrustig zijn, blijven lopen, hijgen en niet willen slapen) en hierop reageert met zorgen dat de hond rust heeft/ontspant. Dit kan door bij de hond te gaan zitten en hem rustig met lange halen te aaien, met geruststellende stem te praten of door de hond te masseren. Alles wat hem weer zo rustig maakt dat hij ontspant en kan slapen is goed.
Een keer even overprikkeld raken komt de hond wel weer te boven, maar wanneer dit dagelijks is zal dit de hond tot wanhoop drijven. Dan zal de hond ons op wat voor manier dan ook duidelijk gaan maken dat genoeg genoeg is. Laat het alsjeblieft nooit zo ver komen! Want nogmaals: het ligt niet aan de hond maar wel aan ons, de baasjes!!
Mocht je dit gedrag herkennen bij je hond en/of graag advies willen kun je contact opnemen met Ilse Jansen van Happy dogs & horses. Ze zal je graag helpen! info@happydogsandhorses.nl
Ellen Deekens,
met dank aan Ilse Jansen van Happy Dogs & Horses
Leave A Comment